BRÜKSEL LAHANASI

BRÜKSEL LAHANASI

Brüksel Lahanası (Brassica oleracea var. gemmifera) turpgiller familyasından anavatanı Avrupa olan otsu bir bitkidir. Bitkinin yaprak koltuklarında oluşan ve minyatür lahanalara benzeyen çok sayıda baş sebze olarak kullanılır. Her bir bitkide 30-50 civarında brüksel lahanası bulunur. 3-5 cm çapında oval ya da yuvarlak şekilli ve yeşil renkli brüksel lahanasının oldukça sıkı bir yapısı vardır. Tat ve aroması beyaz lahanaya benzeyen brüksel lahanası yemek ve salata yapılarak tüketilir. Brüksel lahanasının ülkemizde yetiştiriciliği ve tüketimi son yıllarda artış göstermektedir. C ve K vitaminleri ile antioksidan özellikli bileşikler bakımından zengin olan brüksel lahanası enflamasyon ve kronik hastalık riskini azaltır ve kemik sağlığına faydalıdır.

Brüksel Lahanası İsminin Anlamı ve Kaynağı: Kuzey Avrupa kökenli brüksel lahanası ilk olarak Belçika’nın Brüksel şehrinin çevresinde kültüre alınmıştır. Şekil olarak lahanaya çok benzemesi ve ilk yetiştiriciliğinin Brüksel’de yapılması nedeniyle sebze Brüksel lahanası olarak isimlendirilmişti

Brüksel Lahanası Dünyada en fazla üretimi Çin, Rusya, Hindistan ve G. Kore’de yapılmaktadır. Brüksel lahanası ülkemizde genellikle Marmara ve Ege Bölgesinde yapılmaktadır. Türkiye’deki toplam brüksel lahanası üretiminin %70’den fazlası Bursa’da gerçekleştirilmektedir. Ayrıca İzmir, Antalya ve Bilecik brüksel lahanası yetiştiriciliğinde önde illerimizdir.

Brüksel lahanasının çeşitleri dünyada yetiştiriciliği yapılan bir kısmı hibritleme yöntemi ile geliştirilen çok sayıda farklı brüksel lahanası çeşidi bulunmaktadır. Ülkemizde ticari yetiştiriciliği yapılan çeşitlerden bazıları Brillant F1, Nautic F1, Oliver F1, Prince Marvel F1 isimleri ile bilinmektedir. Brüksel lahanası çeşitleri farklı meyve iriliği, renk ve sertliğe sahip olabilmektedir.

Brüksel lahanasının mevsimi serin iklim bitkisi olan brüksel lahanası çeşidine bağlı olarak farklı zamanlarda ekilir ve hasat edilir. Ülkemizde brüksel lahanası genellikle Eylül ile Mart ayları arasında hasat edilir.

Başta kaempferol olmak üzere antioksidan özellikli çeşitli bileşikler içeren brüksel lahanası vücutta serbest radikallerin muhtemel zararını engelleyerek enflamasyonu ve kronik hastalıkların riskini azaltır. Brüksel lahanası kanın pıhtılaşması ve kemik sağlığı açısından önemli olan K vitamini bakımından çok zengin bir sebzedir. Yaklaşık 70 gram brüksel lahanası günlük K vitamini ihtiyacının tamamını karşılar.

Diyet lifi içeriği ile brüksel lahanası sindirim sistemi sağlığına faydalıdır ve kabızlık gibi problemlerin önlenmesine yardımcı olur. Brüksel lahanası bağışıklık sistemini destekleyici etkiye sahip C vitamininin iyi bir kaynağıdır. Gıda miktarında tüketimi genellikle güvenli kabul edilen brüksel lahanasının fazla miktarda tüketimi gaz ve şişkinlik gibi problemlere yol açabilir. Bu nedenle özellikle irritabl bağırsak sendromu rahatsızlığına sahip olanların brüksel lahanası tüketiminde aşırıya kaçmaması tavsiye edilir. Kan sulandırıcı etkiye sahip ilaç kullananların brüksel lahanası tüketiminde dikkatli olması gerekir. Brüksel lahanasında bol miktarda bulunan K vitamini kan sulandırıcı ilaçların etkisini azaltabilir. Brüksel lahanası vücutta iyot emilimini azaltıcı etki gösterebilir. Sık sık brüksel lahanası tüketenlerin beraberinde iyot bakımından zengin ürünleri tüketmesi önerilir.

Brüksel lahanası hem çiğ hem de pişmiş olarak tüketilebilen bir sebzedir. Çiğ halde veya haşlanarak salatası yapılabilen brüksel lahanası; ayrıca zeytinyağlı yemek veya çorba yapımında kullanılır. Gıda sanayinde brüksel lahanası konserve yapımında değerlendirilir.